مجله پارفیکا
پارکت چوبی چیست و چگونه تولید میشود ؟
دوستان عزیز سلام. میخواهم در این نوشتار برای شما داستان قشنگی از طبیعت تعریف کنم. داستانی از پارکت و به عبارت دقیقتر از پارکت چوبی.
همان پدیده ای که کف خانهی ما را با زیبایی و طراوتی از جنس سرزندگی و سرسبزی به طبیعت خالص پیوند میزند. پس به خاطر داشته باشید داستان جذاب پارکت ما از دل جنگل شروع میشود و سرانجام باهدیه ای گرم و بهاری در خانه و تک تک اتاق های خانه و حتی آشپزخانه های ما برای سالیان سال ماندگار می شود .
مراحل تولید پارکت
گزینش درختان مناسب
بله داستان پارکت از جنگل شروع میشود. فصل نخست قصه ی درختانی است که عمر مفید آنها سپری شده و ادامهی حیات آنها صرفا منجر به پوسیدگی و ضایع شدن چوب میشود، تا حدی غم انگیز است ولی چرخه ی دایمی طبیعت چنین حکم می کند .
این گروه درختان کهنسال از طرف کارشناسان منابع طبیعی نشانه گذاری میشود. پس از طی چند مرحله برسی دقیق , سرانجام اجازهی قطع درخت و بهره برداری صادر میشود.
پس از قطع درخت , چوب از جنگل خارج و بدین ترتیب اولین مرحلهی سفر پارکت چوبی از جنگل شروع میشود.
تنههای قطور چوبهای جنگلی شامل چوب بلوط، چوب راش، چوب افرا، چوب گیلاس وحشی و غیره از جنگل برای تبدیل به تختههای الواری اولیه و جهت تبدیل شدن نهایی به پارکت و انواع قرنیز و پروفیلهای چوبی به چوببری ها حمل میشوند.
ورود به کارخانه
چوب خشک کنی
این الوارهای چوب بلوط و چوب راش و … پس از رسیدن به کارخانههای هدف، جهت تولید پارکت چوبی معمولا دارای رطوبتی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد هستند که برای تولید پارکت چوبی این میزان رطوبت مطلقا قابل قبول نیست.
برای گرفتن رطوبت چوبهای بریده شده و برای آن که این درصد رطوبت به حد استاندارد برسد میبایست دو مرحلهی خشک کردن در هوای آزاد و پروسهی خشک کردن کورهای طی شود.
رطوبت قابل قبول پارکت برای آنکه پس از نصب دفرمه نشود و از شکل اولیه خارج نشود، الزاما بین ۹ تا ۱۲ درصد است. این چوب ها پس از مرحله اول هوا خشک کنی وارد کوره های مجهز چوب خشک کنی می شوند و طی حدود 3 هفته کاملا فراوری , تنش زدایی و خشک میشوند .
تا اینجا بخشی از مسیر اصلی سفر پارکت از جنگل تا رسیدن به مقصد نهایی پیموده شد. بخشی که یکی از مهمترین، دشوارترین و در عین حال حساسترین بخش این سفر بود.
3. ماشینکاری و سایر عملیات تکمیل پروسهی تولید پارکت
پس از این مرحله، ماشینکاری و برش چوبهای خشکشده به قطعات دلخواه پارکت در داخل سالنهای تولید کارخانه شروع میشود.
در این مرحله ایجاد شیار و برآمدگی (فاق و زبانه) در چهار وجه پارکت برای ایجاد اتصال قطعههای پارکتها به یکدیگر، کار سمبادهکاری و احیانا رنگکاری انجام میشود.
اینک آنچه تولید شده و از زیر دست کارگران بیرون آمده، محصولی است به نام پارکت یا پارکت چوبی و به عبارت دقیقتر همان کفپوش چوبی.
تاریخچهی پارکت چوبی
قدمت استفادهی بشر از پارکت به شکل و شمایل مشابه پارکت امروزی خیلی طولانی نیست. علیرغم اینکه استفادهی بشر از فرآوردههای چوبی بیشک به هزاران سال میرسد.
لیکن استفاده از پارکت تنها به چند قرن پیش میرسد. مستندترین مورد تاریخ از کاربرد پارکت مربوط است به قرن هفدهم و نصب پارکت در کاخهای سلطنتی ورسای فرانسه در عصر لوئی چهاردهم.
پیش از آن انسان از انواع تختههای الواری برای راحتی زندگی خود و پوشاندن محل زندگی خود استفاده میکرده است. لیکن سیستم کورههای خشککن مدرن و استفاده از ماشین آلات جدید برای تولید پارکت به شکل امروز به قرن نوزده و پس از آن میگردد.
تاریخچهی ورود پارکت چوبی به ایران
قدمت پارکت در ایران در مقیاس تاریخ , زمان نسبت کمی به حساب میآید. بانی پارکت چوبی در شکل صنعتی امروزی در ایران شخصی به نام مهندس ابطحی است .
او یک مهندس مکانیک بود که برای ادامهی تحصیل در دههی سی شمسی به آلمان رفت و در یک شرکت سازندهی ماشینآلات اتوماتیک پارکت به نام شرودر shrouder مشغول به کار شد و در این رشته تا جایی پیش رفت و به این رشته چنان علاقهمند شد که برای تاسیس کارخانه ای برای تولید پارکت در ایران خط کاملی از این ماشین الات را با خود به میهن آورد.
این کارخانهی تولید پارکت به عنوان اولین واحد صنعتی مدرن پارکت چوبی در ایران در اوایل سالهای چهل در زمین حداکثر چهارصد-پانصد متری واقع در خاک سفید تهرانپارس راهاندازی شد. شروع اولیهی این واحد صنعتی پارکت همراه با ساخت یک کورهی خشک کن به توسط خود آلمانیها انجام گرفت.
ادامهی کار اولین واحد صنعتی پارکت و ظهور دیگران
این واحد صنعتی پایهگذار صنعت مدرن تولید پارکت در ایران , که شرکت ثبتشده و حتی برند غیر رسمی و حطی با برندی که به نام مؤسس واحد ، پارکت ابطحی شناخته میشد , تا اواسط دههی هفتاد و با سرپرستی و مدیریت خود همین شخص که تا سن ۹۰ سالگی هم بر سر کارش حاضر میشد، ادامه یافت . ولی پس از ناتوانی مهندس ابطحی در ادامهی کار، کارخانه تعطیل شد و بدین ترتیب پروندهی اولین واحد صنعتی پارکت چوبی ایرانی بسته شد.
ظهور واحد های تولیدی جدید پارکت چوبی
با استقبال مردم از پارکت چوبی بازار این محصول بشدت رونق گرفت، لیکن بدلیل محدودیت توان تولید و عدم عرضهی محصول کافی توسط پارکت ابطحی ، واحدهای دیگری به تدریج و با مشارکت کشورهای خارجی تاسیس شدند و شروع به کار کردند.
از مهمترین آنها میتوان به شرکت بلژیکی بنام بیدبلیو B.W. اشاره کرد که علاوه بر پارکت، پنجرههای کرکرهی چوبی نیز تولید میکرد.
این شرکت پس از انقلاب مصادره و ادامهی کار آن تحت مالکیت بنیاد مستضعفان با نام بنیاد پارکت کشوری به تدریج از دامنهی فعالیتش کاسته شد تا اینکه در اواخر دههی هشتاد از حرکت بازایستاد و به کلی از چرخهی تولید پارکت حذف شد.
یکی دیگر از نامیترین این واحدهای تولید پارکت، شرکت صنایع چوبی ایران بود. این شرکت از حیث وسعت مکان و تاسیسات و تجهیزات و دامنهی فعالیت کم تقریبا تولد همهی اساسیترین محصولهای چوبی، از در و کابینت تا مبلمان و پارکت را شامل میشد و با مدرنترین ماشینآلات شروع به کار کرده بود.
اما شرکت صنایع چوبی ایران در اوج شکوفایی و در زمانی که بالاترین راندمان کاری را داشت, با تغییر مالکیت و مصادره در کمتر از دو دهه به کلی شیرازهاش از هم پاشید , بطوری که در محل استقرار این کارخانه چندین برج مسکونی ساخته شد.
پارکت , پدیده ای که از نو باید شناخت
اینک مجموعهای به نام پارفیکا
شرکت پارفیکا ، به عنوان یک شرکت رسمی سهامی خاص با مالکیت بخش خصوصی با مجوز صنایع استان تهران با موضوع تولید ۲۵۰۰۰ متر مربع پارکت چوبی د رسال ۱۳۷۱ تأسیس در شهریار شروع به کار کرد که پس از مدتی با ماشینآلات و امکانات مدرنتر به شهرک صنعتی صفادشت کرج منتقل شد.
در دورهای که شرکت پارفیکا با تولید محصول پارکت خود وارد بازار شد، اندازه و سایز رایج پارکتها در آن دوره، پارکت های چوبی دوازده سانتیمتری معروف به پارکت سایز کوچک شطرنجی بود.
از بدو تأسیس و عرضهی پارکت چوبی توسط پارکت ابطحی حدود چهل سال تا دههی هفتاد، سایز و فرم و شکل پارکت همواره همین مربعهای دوازده سانتیمتری بودند و در نتیجه دیگر کاملا یکنواخت و خستهکننده شده بود.
کاری که پارفیکا انجام داد یک ابتکار کاملا بدیع و تازه برای تغییر شکل و شمایل پارکتهای شطرنجی سایز کوچک بود.
پارفیکا سایز پارکتها را به سایز بلند یعنی سی سانتیمتر تا یک متر طول , 5 تا 10 سانتیمتر عرض و 15 تا با20 میلیمتر ضخامت تغییر و به بازار عرضه کرد. اولین پارتی از این پارکتهای سایز بلند نوظهور از چوب آزاد تولید شد.
که یک پارتی از آن را خانم سفیر کانادا که ماموریتشان پایان یافته بود با خود به کانادا برد. این سفارش هم اولین فروش پارکت صادراتی شرکت پارفیکا بود و هم در حقیقت جایزه ی ابتکار نخستین تغییر سایز تلقی شد.
با این ابتکار و تغییر مهم شکل و شمایل پارکت چوبی ,بدین ترتیب بازار پارکت چوبی پس از سالها یکنواختی و رکود , با نوآوری نیروهای جوان و خوشفکر پارفیکا ع رونق و جان تازهای گرفت .